Obwód Magadanski po³o¿ony jest na
pn-wsch azjatyckiej czê¶ci Rosji, nad morzem Ochockim. O¶rodek
administracyjny Magadan. Wiêkszo¶¶ powierzchni zajmuj± góry
i wy¿yny. Klimat subpolarny. Wieczna marzloæ. Ro¶linno¶¶ tundry i
lasotundry, na po³udniu miejscami rzadka tajga modrzewiowa. Warunki
naturalne nie pozwalaj± na uprawê ziemi. Hodowla reniferów,
zwierz±t futerkowych. My¶listwo, rybo³ówstwo. Wydobycie
z³ota, rud cyny, srebra, o³owiu, wolframu i rtêci.
Ko³yma to z³oto i ³agry. To miejsce na krañcach Imperium nazwano tak
jak jedna z rzek. To w³a¶nie wspomniane zasoby naturalne przys³u¿y³y
siê do z³ej s³awy Ko³ymy. Rosyjskie Klondike, które sta³o
siê grobem dla setek tysiêcy ludzi. W celu przemys³owego
zagospodarowania rejonów Ko³ymy i Czukotki powo³ano Dalstroj
oraz podjêto decyzjê o wykorzystaniu wiê¼niów jako si³y
roboczej. 14 listopada 1931 roku dyrektorem Dalstroju zosta³ Eduard
Bierzin a ju¿ w lutym 1932 roku przybyli pierwsi wiê¼niowie
SIEWWOSTLAG-ów (Siewierno-Wostocznyje Lagieria). Pocz±tkowo
najwa¿niejszym zadaniem Dalstroju by³a budowa dróg. Z
up³ywem czasu coraz wiêcej ludzi zatrudniano w przemy¶le wydobywczym.
Bardzo ciê¿kie warunki bytowania i pracy, g³odowe racje ¿ywno¶ciowe i
trudne warunki atmosferyczne (prace zawieszano gdy temp. spada³a
poni¿ej �55st.C) powodowa³y wysok± ¶miertelno¶æ w¶ród
wiê¼niów. Do¶æ powiedzieæ, ¿e po zimie z 1932 na 1933 r. na
Ko³ymie prze¿y³ zaledwie co pi±ty wiêzieñ Dalstroju. W 1938 Dalstroj
zosta³ przekazany pod zarz±d NKWD co znacznie obostrzy³o re¿im w
³agrach. Niemniej jednak gigantyczna maszyna Dalstroju wydoby³a tylko w
latach 1939-41 222tys. kg z³ota (w rekordowym 1941 roku wydobyto 75 ton
z³ota). Dla przyk³adu w roku 1940 w systemie pracowa³o oko³o 177 tys.
wiê¼niów. W 1947 roku obszar podleg³y Dalstrojowi zajmowal 2
miliony 600tys. km2 i obejmowa³ tereny rzeki Ko³ymy, dorzecze
Indygirki, Anadyr i Jany oraz rejony czaunski i czukocki, co razem
stanowi³o 10% obszaru ZSRR. Swego czasu Dalstroj mia³ wybudowaæ liniê
kolejow± z Magadanu do Jakucka. Ostatecznie budowa nie dosz³a do skutku.
Wraz ze ¶miercia Stalina dobieg³ koñca dramatyczny okres w dziejach
Rosji. Restrukturyzajc± objêty zosta³ równie¿ Dalstroj,
który ostatecznie zlikwidowano 29 maja 1957 roku.
Pozosta³o¶ci obozów strasz± do dzis i przypominaja o
tragicznej przesz³o¶ci.
