|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Księgozbiór podręczny PAN
Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, gromadzony od początku istnienia naszej placówki, tj. od 1956 roku, ma charakter specjalistyczny. Służy przede
wszystkim potrzebom opracowania archiwaliów oraz dokumentowania informacyjnego dziejów i osiągnięć nauki polskiej oraz życia i dorobku jej twórców.
Zasób biblioteki podręcznej w końcu roku 2014 wynosił 4961 vol., w tym 2261 vol. druków zwartych oraz 2700 wydawnictw ciagłych. Rocznie przybywa około 100 woluminów, w tym blisko połowa nabytków bibliotecznych pochodzi z darów, których pozyskiwaniem zajmują się prawie wszyscy pracownicy Archiwum. Są to dary zarówno od osób prywatnych (m.in. od autorów publikacji i edycji, od profesorów oraz właścicieli księgozbiorów profesorskich) jak i od redakcji czy wydawców (np. Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Poznańskie, Wydawnictwo Miejskie, Redakcja "Kroniki Miasta Poznania", Redakcja "Kroniki Wielkopolski", Redakcja Wydawnictw Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Dyrekcja Instytutu Historii UAM, Dyrekcja Instytutu Zachodniego). Prowadzona jest także wymiana wydawnictw (zwłaszcza ciągłych) z instytucjami takimi jak Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Biblioteka Kórnicka PAN. Księgozbiór podręczny służy głównie zespołowi archiwistów Oddziału, nadto pracownikom naukowym i studentom, zwłaszcza ze środowiska poznańskiego, a także wszystkim użytkownikom korzystającym z naszych zbiorów archiwalnych, interesującym się historią nauki, biografistyką oraz spuściznami rękopiśmiennymi uczonych. Gromadzenie zasobu bibliotecznego o tak selektywnym profilu koncentruje się wokół tematyki dotyczącej dziejów nauki i jej poszczególnych dyscyplin, historii uczelni, towarzystw i placówek naukowych, biografistyki związanej zwłaszcza ze środowiskami naukowymi. Zbiory obejmują też pamiętniki zjazdów naukowych, wydawnictwa o życiu i dorobku uczonych polskich w kraju i zagranicą, także mecenasów nauki, również dzienniki i wspomnienia uczonych, a także księgi pamiątkowe i jubileuszowe im poświęcone. Szczególnie w szerokim zakresie reprezentowane są publikacje uwzględniające tę problematykę z terenu Poznania i Wielkopolski. Gromadzony jest też, związany z tym terenem, zbiór najważniejszych monografii historycznych do dziejów oświaty, kultury i zabytków.
Część z nich zakończyła już swój cykl wydawniczy, część przestano gromadzić ze względu na brak odpowiednich funduszy na ich uzupełnianie. Obecnie gromadzi się na bieżąco tylko kilkanaście tytułów czasopism, niezbędnych dla bieżących prac. W zasobie bibliotecznym ważne miejsce zajmują liczne, często wielotomowe publikacje słownikowe - zakończone i kontynuowane - zawierające biogramy uczonych i informacje o ich dorobku. Poza kompletem „Polskiego Słownika Biograficznego” i ogólnymi opracowaniami interdyscyplinarnymi biblioteka posiada m. in. słowniki tematyczne: archiwistów, badaczy literatury i pisarzy, bibliotekarzy, biologów, chirurgów i innych lekarzy, dziennikarzy, fizyków, historyków, pionierów techniki, pracowników książki polskiej, w ujęciu historycznym. Posiadamy także słowniki uczonych współczesnych oraz słowniki dawnych i obecnych towarzystw naukowych. Liczny jest też zbiór monografii biograficznych i monografii o dziejach polskich środowisk naukowych w kraju i zagranicą, w tym także dotyczących ośrodków naukowych w Wilnie i we Lwowie przed rokiem 1939. Poza ważnymi wydawnictwami współczesnymi, wydawanymi po roku 1945, biblioteka posiada atrakcyjny zbiór publikacji, dziś rzadziej dostępnych, a opublikowanych w wieku XIX i w początkach XX wieku, które umożliwiają podejmowanie wielu tematów badawczych z historii nauki. Część tych książek pochodzi z darów, niektóre wyłączone zostały z pozyskiwanych przez Archiwum spuścizn. Tu wymienić można na przykład, unikalne często publikacje z kolekcji profesora medycyny i historyka nauki Adama Wrzoska, takie jak:
Podobnie został też zgromadzony, rzadziej gdzie indziej dostępny, zbiór tzw. „posnanianów”, a dotyczący szkolnictwa wielkopolskiego w okresie zaboru pruskiego i w latach 20-lecia międzywojennego, w postaci tzw. sprawozdań gimnazjalnych. Biblioteka posiada też opracowania ogólne lub tematyczne, wydawane po 1945 roku, a dotyczące nauki - takie jak: „Historia nauki polskiej” [8 tomów], „II Kongres Nauki Polskiej” [4 tomy], „Prasa polska 1861-1945” [4 tomy], „Informator Nauki Polskiej” (od 1958 r.) oraz - pomocne dla użytkowników naszego Archiwum – drukowane katalogi archiwaliów, rękopisów i wydawnictw takich instytucji naukowych jak: Polskiej Akademii Umiejętności z lat 1873-1952; Bibliotek PAN w Krakowie, Gdańsku i Kórniku; Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteki Narodowej w Warszawie; Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego; Biblioteki Publicznej m. Warszawy, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu; Muzeum im. Adama Mickiewicza w Paryżu, Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk czy Archiwum Państwowego w Poznaniu, a także przewodniki po archiwach polskich.
Poza tym znajdują się tu periodyki poznańskiego środowiska naukowego, takie jak np.: „Kronika Uniwersytetu Poznańskiego” (od 1923 r.); Spisy wykładów i składy osobowe UP (od 1919 r.); „Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” (od 1860 r.); „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” (od 1922 r.); „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” (od 1955 r.) oraz czasopisma regionalne: „Kronika Miasta Poznania” (od 1956 r.), „Kronika Wielkopolski” (od 1973 r.); „Przegląd Wielkopolski”; „Grabonoskie Zapiski Regionalne”. W stanie niekompletnym biblioteka posiada też kroniki poznańskich uczelni: Akademii Handlowej, Akademii Medycznej i Akademii Wychowania Fizycznego. Gromadzi się także systematycznie periodyki informacyjne tych uczelni, np.: „Życie Uniwersyteckie” (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), „Fakty” (Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu) czy „Wieści Akademickie” (Uniwersytet Przyrodniczy). Z księgozbioru podręcznego korzystają pracownicy Archiwum i praktykanci, a także użytkownicy korzystający ze zbiorów archiwalnych, w tym pracownicy naukowi, studenci i magistranci posiadający referencje promotorów. Zbiory biblioteczne udostępnia się na miejscu. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dr
Roman Dąbrowski
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, ul. Mielżyńskiego 27/29, 61-725 Poznań,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W dziale
czasopism zgromadzono roczniki czasopism naukowych o zasięgu ogólnokrajowym, takich jak np.: „Archeion” (od 1927 r.); „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”
(od 1957 r.); „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” (od 1959 r.); „Nauka Polska” (od 1918 r.), „Nauka” (od 1994 r.); a także komplet „Biuletynu Archiwum PAN”
(od 1959 r.)
