Podobnie jak w poprzednim ćwiczeniu uruchom dwa okna zawierające tekst ćwiczenia i połączenia do stron internetowych, które wykorzystywać będziesz w ćwiczeniu.
Podczas ćwiczenia połączysz się z białkową bazą danych PDB (Protein Data Bank), wyszukasz strukture krystaliczna interesujacego Cie bialka, białek, wynotujesz związane z nią podstawowe informacje krystalograficzne. Następnie połączysz się z bazą danych krystalizacyjnych BMCD (Biological Macromolecule Crystallization Database) i wynotujesz warunki krystalizacji dla wybranego przez Ciebie białka. Zbiór danych określających strukturę jednego z białek zostanie umieszczony w jednym z katalogów na Twoim koncie, dzięki czemu będziesz mógł zbadać strukturę za pomocą programu graficznego RasMol.
W tej czesci ćwiczenia będziesz korzystał z PDB. Baza danych PDB zawiera wyniki badań strukturalnych blisko 50000 biomolekuł: przede wszystkim białek (92.1%), kwasów nukleinowych (3.8%), kompleksow bialko-kwas nukleinowy (4.1%) i polisacharydów (<0.1%). Struktury biomolekuł przechowywane w PDB zostały w przytłaczającej większości określone za pomocą badań krystalograficznych (84.9%). W ostatnim okresie pojawiło się tez nieco struktur określonych metoda jądrowego rezonansu magnetycznego, NMR, (14.6%) oraz mikroskopii elektronowej (0.3%).
Aby dostać się do PDB użyj poniższego połączenia:
Na stronie, która się ukaże, w polu PDB ID or keyword (ID=IDentyfikator) wpisz nazwe "swojego" bialka i naciśnij klawisz Site Search. Pojawi się strona z wynikami poszukiwań.
Wyprobuj tez przeszukiwanie zaawansowana (Advanced Search), skladajac zapytanie dwuczesciowe, np. zawierajace nazwe biomolekuly (Molecule Name) oraz zakres rozdzielczosci (X-Ray Resolution), np. 1.8-2.2 A.
Aby otrzymac wszystkie wyniki wyszukiwania na jednej stronie, ustaw opcje Results per page. Na liście wyszukanych białek zobaczysz symboliczny kod przypisany strukturze w bazie danych, a także nazwę białka, rodzaj techniki użytej od określenia struktury, a w przypadku struktur rozwiązanych krystalograficznie, rozdzielczość struktury. Aby uporzadkowac wyniki wyszukiwania wedlug Rozdzielczosci (Resolution), uzyj opcji Sort Results. Za pomocą myszy wybierz strukturę o najwyższej rozdzielczości, klikajac na jej ikone. Pojawi się strona zawierająca skrótowy opis struktury. Wynotuj następujące informacje:
?kod
w PDB
?symbol
EC, jeśli białko jest enzymem
?krystalograficzny
wskaźnik rozbieżności R
?grupę
przestrzenna
?parametry komórki elementarnej
Znajdz teraz w PDB wysokorozdzielcza strukture inhibitora trypsyny z trzustki wolowej (BPTI) o kodzie 1G6X. Zapoznaj sie z narzedziami grafiki interakcyjnej oferowanymi przez PDB (Images and Visualization). Np. wyprobuj QuickPDB oraz MBT Protein Workshop. Przetestuj rozne opcje. Np. w programie QuickPDB wyszukaj w strukturze reszty o roznych wlasciwosciach (Residue Properties).
Wroc do strony CBB. Pod Research odszukaj i wybierz "Crystal structures solved here", a stad strukture cystatyny C w postaci PDBSummary. Polaczyles sie z serwerem PDBSum European Bioinformatics Institute (EBI). Znajduje sie tu wstepnie przeanalizowana i latwo dostepna informacja o strukturach z banku PDB. Zapoznaj sie ze struktura ludzkiej cystatyny C (kod 1G96). Obejrzyj wykres Ramachandrana dla tej struktury. Jak oceniasz konformacje tego modelu? Przejdz do strony PDB i wyszukaj dane dla zbioru 1G96. Obejrzyj strukture przestrzenna programem RasMol (do wyboru na lewym panelu w opcjach Display Molecule). Jesli system nie potrafi rozpoznac pliku o rozszerzeniu .pdb, wybierz do jego otwarcia program z listy: Internet Explorer. Wyprobuj rozne opcje prezentacji (Display w prawym klawiszu myszy). Znajdz mostki dwusiarczkowe w tej strukturze. Ile ich jest? Ktore reszty spiete sa wiazaniami S-S? Czy konformacja (zwoj bialkowy) tego lancucha wyglada "normalnie"? Co zwraca Twoja uwage? Z okienka PDBSum mozesz "sciagnac" inne podobne struktury. Obejrzyj strukture bialka kurzego (1CEW). Czy porownanie tych dwoch struktur nasuwa Ci pomysl, dlaczego konformacja lancucha bialka ludzkiego wygladala "dziwnie"?
Połącz się z bazą danych BMCD. Aby to zrobić cofnij się używając przycisku Wstecz (lub Back) do tekstu ćwiczenia i wybierz poniższy adres:
http://wwwbmcd.nist.gov:8080/bmcd/bmcd.html
Połączyłeś się z bazą danych o krystalizacji biomolekuł BMCD (Biological Macromolecule Crystallization Database) w NIST (National Institute of Standards and Technology) w USA. W bazie tej przechowywane są informacje o warunkach krystalizacji makrocząsteczek biologicznych. Krystalizacja jest pierwszym i trudnym etapem w pracy krystalografa. Od jego powodzenia zależy sukces całego procesu określania struktury białka. Jeśli białko nie tworzy kryształów, niemożliwe jest określenie jego struktury metodami rentgenowskimi. Dlatego tak ważne jest gromadzenie informacji o warunkach krystalizacji białek. Często podobne białka (np. mutanty) mogą być krystalizowane w bardzo podobnych warunkach.
W polu wyszukiwarki wpisz symbol grupy przestrzennej wyszukanego w PDB "Twojego" bialka. Ukazuje się nowa strona WWW, a na niej wypisane alfabetycznie białka krystalizujące w tej grupie. Korzystając z tego, ze znasz nazwę swojego białka znajdź je na tej stronie i wybierz. Na nowej stronie znajdziesz krotki opis białka i jego właściwości oraz informacje o warunkach krystalizacji. Następnie wynotuj:
?stężenie
białka
?skład
roztworu rezerwuarowego
?skład
roztworu białka
?czas wzrostu kryształu
Teraz zajmiesz się badaniem pewnych właściwości strukturalnych kompleksu białka (w tym przypadku białka regulatorowego Cro) z krótkim fragmentem DNA. Celem ćwiczenia jest odpowiedź na pytanie, jaki rodzaj oddziaływań odpowiedzialny jest za łączenie się białka Cro z cząsteczkami DNA. Aby odpowiedzieć na to pytanie wykonaj poniższe polecenia.
Jedno okno przeglądarki służyć Ci będzie do czytania poleceń, w drugim połączysz się ze stroną zawierającą strukturę. Struktura zdeponowana jest w banku PDB z kodem 3CRO. Wyswietl te strukture za pomoca programu RasMol. Przed tobą powinna pojawić się struktura kompleksu białka Cro z fragmentem DNA. Struktura ta pojawiła się w postaci Wireframe (patrz - słowniczek na końcu ćwiczenia), czyli modelu drutowego - poszczególne punkty odpowiadające atomom niewodorowym w strukturze połączone są patyczkami. Używając myszy i klawiatury możesz pomniejszać lub powiększać obraz, obracać go w zadany sposób itp. Przyciśnij lewy klawisz myszy i obracaj strukturę w okienku. Aby zmniejszyć lub powiększyć obraz naciskaj klawisz Shift i jednoczesnie poruszaj mysza naciskając jej lewy przycisk. Prawy przycisk myszy i klawisz Ctrl umozliwiaja przesuwanie obrazu w plaszczyznie ekranu. Prawy przycisk i Shift powoduje obrot wokol osi prostopadlej do ekranu. Aby zmienić wygląd obrazka wybierz z górnej listwy polecenie Display i sprawdzaj kolejne opcje. Jesli uzywana wersja programu RasMol nie posiada listwy opcji, mozesz je wyswietlic naciskajac prawy klawisz myszy. Sprobuj eksperymentowac z kolorami używając opcji Colours. Gdy już zapoznasz się z podstawowymi możliwościami graficznymi programu wykonaj następujące zadania:
?jakie
dwa typy makrocząsteczek wyświetliłeś? Aby lepiej obserwować DNA, naciśnij
w oknie zawierającym cząsteczkę prawy klawisz myszy, z ukazującego się
menu wybierz polecenie Select a następnie polecenie Nucleic
i
raz jeszcze Nucleic. Potem naciśnij prawy klawisz myszy i wybierz
sekwencje poleceń: Select, Hide, Hide not Selected. Raz jeszcze
naciśnij prawy klawisz myszy i wybierz polecenie Display, a następnie
Ball
& Stick.
?Jaką
skrętność ma podwójna helisa DNA? Aby zobaczyć jak poszczególne zasady
łączą się ze sobą, przyciskając prawy klawisz myszy wykonaj następujące
polecenia:
oselect
następnie
nucleic
a
potem purine
oselect
a
potem change color to następnie green
oselect
następnie
nucleic a potem pyrimidyne
oselecta
potem change color to następnie purple
Jakie zasady łącza się w pary? Możesz to sprawdzić wykonując:
oselect
następnie
nucleic
a
potem AT
oselect
a
potem change color to następnie white
oselect
następnie
nucleic a potem CG
oselect a potem change color to następnie red
Aby przedstawić pełną strukturę DNA wykonaj następujące polecenia:
oselect
następnie
nucleic
a
potem backbone
oselect
a
potem change color to następnie Orange
Pokolorowałeś w ten sposób szkielet fosforanowo-cukrowy na pomarańczowo, natomiast zasady pozostały bez zmian. Jaki rodzaj ugrupowań chemicznych wchodzących w skład helisy znajduje się na zewnątrz łańcucha DNA? Aby lepiej to obserwować wykonaj następujące polecenia:
Select a następnie polecenie Nucleic i raz jeszcze Nucleic. Potem naciśnij prawy klawisz myszy i wybierz sekwencje poleceń: Select, Hide, Hide not Selected. Raz jeszcze naciśnij prawy klawisz myszy i wybierz polecenie Display, a następnie Spacefill, Van der Waals Radii.
Jakie elementy struktury DNA wyściełają bruzdę większą a jakie mniejszą?
Aby lepiej zilustrować połączenia między zasadami używając opcji Display
zmień sposób przedstawienia DNA na Wireframe, powiększ nieco obraz
i wybierz polecenie Options a następnie Display Hydrogen Bonds. Wybierz
również Select, Click Mouse Action i Distance.
Ile para zasad przypada na pełen zwój podwójnej helisy? Jaka formę (A, B, Z?) ma podwójna helisa DNA w analizowanej strukturze?
Ile wiązań wodorowych łączy zasady w parach A-T, a ile w parach C-G?
Określ atomy donorów i akceptorów oraz długości tych wiązań wodorowych (Donor .... Akceptor)? (Długość wiązania między dwoma atomami będzie się pojawiała na dolnej listwie przeglądarki, gdy wybierzesz prawym klawiszem myszy każdy z nich). Aby ułatwić sobie wykonanie ostatniego polecenia wybierz z menu Display opcję Ball & Stick.
Wyłącz opcję Display
Hydrogen Bonds (menu Options)
Wykonaj sekwencję poleceń: Select, Protein, Protein
Następnie Select, Hide, Hide not Selected (wszystko zniknie),
a potem
Wybierz opcję Display, Backbone
Jakie elementy struktury drugorzędowej potrafisz odnaleźć w strukturze tego białka?
Jakie motywy struktury naddrugorzędowej zauważyłeś?
Jaka jest struktura czwartorzędowa tego białka?
Powiększ nieco dowolny fragment białka. Z menu Display wybierz opcje Ball & Stick. Sprawdź długości następujących wiązań:
- peptydowego
- Calfa - C
- N-Calfa
- C-O
- wiązania wodorowego w helisie, w pętli, miedzy łańcuchami bocznymi aminokwasów
Aby zaznaczyć wiązania wodorowe wybierz sekwencje poleceń: Options, Display Hydrogen Bonds. Zapisz długości poszczególnych wiązań. W jakim zakresie odległości mieszczą się długości wiązań wodorowych, które wybrałeś do pomiaru?
Najpierw pomniejsz cząsteczkę białka
1.Select,
Select All
2.Color,
Monochrome
3.Display,
Wireframe
4.Options,
Display Hydrogen Bonds (włącz je)
Jakie łańcuchy boczne białka najczęściej penetrują bruzdy podwójnej
helisy DNA?
Jakie oddziaływania z cząsteczką (anionem) DNA są w ich przypadku najbardziej
prawdopodobne?
Czy są jakieś wiązania wodorowe pomiędzy białkiem a DNA?
Wykonaj następujące polecenia:
1.Select,
Hetero, Hetero
2.Display,
Ball & Stick
Zaznaczyłeś w ten sposób cząsteczki wody obecne w strukturze kompleksu Cro-DNA. Czy są jakieś cząsteczki wody pomiędzy białkiem a DNA? Zmierz odległości pomiędzy cząsteczkami wody a atomami DNA lub białka.
Aby lepiej zilustrować charakter oddziaływań białko-DNA wykonaj:
1.Select,
Protein, Protein
2.Display,
Cartoons
3.Select,
Change Color To, Red
4.Select,
Nucleic, Nucleic
5.Display,
Spacefill, van der Waals Radii
6.Select,
Change Color To, White
Powiększ rysunek i analizuj jego fragmenty. Widzisz teraz na jakiej zasadzie białko wiąże się z DNA. Wnioski wpisz do zbioru z wynikami.
backbone - przedstawia makrocząsteczkę w formie połączonych ze sobą atomów Calfa
Ball & Stick - przedstawia makrocząsteczkę w formie modelu kulkowo-patyczkowego (atomy reprezentowane są przez kulki, wiązania miedzy nimi przez patyczki)
Sticks - model szkieletowy; przedstawiony za pomoca wiazan
select - umożliwia wybranie pewnej części cząsteczki (pozostałe są widoczne)
spacefill - przedstawia makrocząsteczkę w formie modelu czaszowego (zwanego tez CPK od nazwisk Corey-Pauling-Koltun), w którym atomy przedstawione są za pomocą swych sfer van der Waalsa w kolorach C=szary, N=niebieski, O=czerwony, S=zolty.
wireframe - przedstawia makrocząsteczkę w formie modelu drutowego, w którym widoczne są wiązania pomiędzy punktami odpowiadającymi poszczególnym atomom.