Przekopnica właściwa jest uważana za najstarszy obecnie żyjący gatunek zwierząt na Ziemi. W postaci niezmienionej trwa on od 220-230 milionów lat. Oznacza to, że stworki te pływały w okresowych zbiornikach wodnych jeszcze przed erą dinozaurów! Były świadkami pojawiania się, rozkwitu i wymierania wielkich gadów. Żyły, gdy pierwsze ptaki odrywały się od ziemi, gdy powstawały ssaki, gdy pojawiał się człowiek... Przez cały ten czas wyglądały dokładnie tak samo, tak samo pływały, tak samo pobierały pokarm. Przeżyły większość ciekawych czasów na naszej Planecie. Z jednej strony czas dla nich nie istnieje - z drugiej zaś biegnie szybciej niż dla wielu innych stworzeń... Ale o tym niżej.
Triops cacriformis (czytaj: [triops kankriformis]) w naturze występuje w Europie, północnej Afryce i w Azji. Na ogół żyje w okresowych zbiornikach wodnych, często są to po prostu większe kałuże, które z czasem wysychają. Po spadnięciu deszczu szybko się wykluwają, rosną, składają „jaja” i gdy zbiornik wysycha po kilku lub kilkunastu tygodniach - już ich nie ma. Pozostają tylko owe „jaja”, czyli cysty, z których przy kolejnej sprzyjającej okazji znów wyklują się młode przekopnice. I tak od milionów lat...
Żyją krótko, bo muszą zamknąć cykl rozrodczy (od wylęgu larw do złożenia nowych cyst), zanim wyschnie woda w okresowym zbiorniku. Ich życie jest krótkie, ale bardzo intensywne; widać, że zwierzęta pchane instynktem starają się nie tracić ani chwili - pływają bez przerwy przez tych kilka lub kilkanaście tygodni życia, jakie im dano, i nieustannie szukają pożywienia. Jedzą niemal wszystko i właściwie przez cały czas, muszą przecież zdążyć urosnąć, dojrzeć i wydać potomstwo, a do tego potrzeba dużo energii i budulca.
Przekopnice właściwe rozmnażają się płciowo lub partenogenetycznie. Spotyka się częściej samice. Oznacza to, że do zamknięcia cyklu rozrodczego (złożenia cyst) często wystarczy tylko jeden osobnik!
Kiedy zakończą życie, wystarczy wysuszyć piasek służący za substrat w zbiorniku, w którym je hodowaliśmy, a następnie przesypać go do woreczka lub słoika i pozostawić na właściwie dowolny czas. Kiedy najdzie nas ochota ponownego obcowania z mezozoikiem, wystarczy trochę tego piasku zalać miękką wodą, a reszta dokona się sama.
Chów tych stworzeń jest raczej prosty. Jednemu dorosłemu zwierzęciu powinniśmy zapewnić przynajmniej 2-4 l wody, ale także w większym zagęszczeniu przekopnice nie będą się zjadać, jeżeli tylko dostarczymy im dość pokarmu. „Jaja” należy umieścić w czystej wodzie (najwyżej 3 litry) o niskiej twardości (wystarczy wsypać zawartość zakupionej porcji substratu do wody), najlepiej stosować wodę destylowaną. Raczej nie powinno się stosować wody z akwarium, w którym są np. ryby. Ponieważ przekopnice żyją tak naprawdę w większych kałużach, sygnały chemiczne z takiego akwarium pochodzące od innych zwierząt mogą całkowicie zahamować wylęg larw.
„Jaja” są lżejsze od wody, więc należy uważać, by przez przypadek nie znalazły się na ściankach zbiornika powyżej poziomu lustra wody.
W wodzie o temperaturze ok. 20-23°C do wylęgu naupliusów upływa 36-48 godzin, larwy zaczynają się pojawiać zatem po trzech dniach, ale proces ten może trwać dłużej, nawet dwa tygodnie. Podczas inkubacji ważną rolę odgrywają temperatura i oświetlenie. Najlepiej gdyby światło było cały czas włączone podczas całego tego procesu i 2-3 dni po wylęgu. Dopóki przekopnice nie dorosną do odpowiednio dużych rozmiarów, nie stosujemy żadnych filtrów, ponieważ mogą one je zasysać i zabijać. Z początku larwy są mało ruchliwe, dość nieporadne i trudno je nawet dostrzec w zbiorniku. W odpowiednich warunkach przechodzą linkę niemal codziennie i po dwóch tygodniach osiągają długość 1 cm. Karmienie larw rozpoczynamy dopiero jakiś czas (ok. 3-4 dni) po ich wykluciu się, podając niewielkie ilości pokarmu np. dla ryb. Trzeba pamiętać, by nie przekarmiać zwierząt (nadmiar karmy zanieczyszcza wodę).
Przekopnice jedzą chętnie karmę dla ryb. Pokarm podajemy często szczególnie, jeśli chcemy dochować się dorodnych osobników. Trzeba jednocześnie pamiętać o regularnych podmianach wody na świeżą.
Przekopnice podobnie jak zbiorniki, które zamieszkują, nie są długowieczne. Triops cancriformis przeżywa zazwyczaj do 10 tygodni, ale okres ten może się przeciągnąć nawet do 4 miesięcy. W przyrodzie dorastają do 11 cm, w akwariach mniej, bo do ok. 6 cm.
UWAGA! Dla tych skorupiaków musimy założyć oddzielne, małe akwarium. W akwarium z rybami: